Obecnie wygląd Pustyni Błędowskiej znacznie się zmienił w wyniku obsadzenia jej w latach 60-tych XX w. sosną pospolitą i dębem czerwonym oraz wierzbą kaspijską. w celu ustabilizowania piasków, które czasami zasypywały dorobek ludzi zamieszkujących okoliczne wsie. Do stabilizacji piasków wykorzystano wierzbę kaspijską, olchę i wydmuchrzycę piaskową. Obecny pejzaż Pustyni staje się coraz mniej "pustynny". Wokół rośnie las sosnowy, a dawne wydmy obecnie zarośnięte przypominają bardziej "zakrzaczoną" łąkę. Dodatkowo na obecny wygląd wpłynęło posadzenie w zachodniej części pustyni młodników sosnowych i brzozowych. Jedynie koło Klucz we wschodniej części Pustyni oraz na północy w okolicy wzgórza Dąbrówka k. Chechła można spotkać większe łachy piasku. Z Pustyni Błędowskiej poprowadzona została magistrala piaskowa, przez którą zniszczona została część pustyni w celu dostarczania piasku na podsadzkę do pobliskich kopalń.

Na Pustyni Błędowskiej występuje ok. 350 gatunków roślin w tym wiele o charakterze pustynnym i typowym dla nadmorskich wydm. Z unikatowych i chronionych gatunków warto wymienić chociażby: dziewięćsił bezłodygowy, kruszczyk szerokolistny i rdzawoczerwony, powojnik baldaszkowy oraz psammofity (kostrzewy, szczotlicha siwa).

Fauna pustyni to głównie ptaki i owady. Spośród ptaków tu występujących [na piaskach] na uwagę zasługują chociażby skowronek borowy (lerka), świergotek polny, sieweczka rzeczna, lelek, białorzytka, oraz dudek.

Przedzielająca Pustynię Dolina Białej Przemszy jest ciekawym terenem występowania ptaków. Bąk, Wodnik, Żuraw, Słonka, Brodziec Samotny, Turkawka, Zimorodek, Dudek, z rodz. Dzięciołów: Zielonosiwy, Zielony, Czarny, Średni; Pliszka Górska, Słowik Szary, Pleszka, Świerszczak, Strumieniówka, Jarzębatka, Orzechówka, Dziwonia.

Występowały tu także kulon i cietrzew.